Tahribatsız Muayene

Tahribatsız muayene (Non-destructive testing, kısaca: NDT), inceleme yapılacak olan malzeme ya da parçanın bütünlüğüne zarar vermeden yapılan muayene türüdür. Bu muayenenin geçerliliği ise daha önceden yapılmış olan tahribatlı muayenelerin sonuçlarına dayanmaktadır.

Tahribatsız muayene yöntemleri malzemelerin içerisinde görünmeyen süreksizliklerin veya malzeme yüzeyine açık süreksizliklerin tespitinde kullanılır. Hata ve kusur tespiti dışında kapalı bir malzemenin içinde bulunan bir diğer malzemenin miktarını ölçmede, metal yüzeylerdeki boya kalınlığı ölçmede,monteli parçaların durum tespitlerinde, radar sistemlerinde kullanılmaktadır. Ultrasonik Muayenede ve Endüstriyel Radyografide genel olarak incelenecek olan bölgeye ultrasonik ses dalgaları, X veya gamma ışınları gibi çok küçük dalga boyuna sahip yüksek enerjili ışınlar gönderilerek testler yapılır.

Metotlar

1. Görsel Muayene

1. Gözle görülemeyecek çatlağa sahip parça yüzeyi.
2. Penetrant yüzeye uygulanır.
3. Fazlalık penetrant silinir.
4. Developer uygulanarak çatlak görünür kılınır.

Çıplak gözle yapılan muayenedir. Bir ürünün yüzeyindeki süreksizlikler, yapısal bozukluklar, yüzey durumu gibi kaliteyi etkileyen parametrelerin optik bir yardımcı (büyüteç gibi) kullanarak veya kullanmaksızın muayene edilmesidir.

Gözle muayene çok basit bir metot olarak görünse de kendine özgü incelikleri vardır. Genellikle bir başka tahribatsız muayene metodunun uygulanmasından önce yapılması gereken bir çalışmadır.

2. Penetrant Muayene

Girici boya muayenesidir. Sadece malzeme dış yüzeyinde açılan hatalar tespit edilebilir.Sadece gözenekli malzemeler bu muayeneye tabii tutulmaz.

a) Ön temizlik : Malzeme yüzeyindeki yabancı maddeleri yag kir pas temizlemek için yapılır.

b) Penetrent tatribi : Penetrant sıvısı yüzeye püskürtülür, çatlağı doldurur. 15 dk beklenir

c) 2. temizlik : malzeme yüzeyindiki kırmızı sıvının (penetrant) temizleme işlemidir.

d) Developer tatbiki : Su,çözücü ya da püskürtme ile tatbik edilebilir. Çatlaktan sıvıyı emip dışarı çıkarır.

e) İnceleme : Gözle ya da flor ışık altında muayene edilir florasan sıvı kullanılıp kullanılmadığına göre.

3. Manyetik Partiküllerle Muayene

Sadece ferromanyetik(mıknatıslanabilir) malzemenin muayenesi yapılabilir. Parça mıknatıs hale getirilir. Yumuşak demir üzerinden manyetik alan çekilirse eski haline döner. C’lu çeliklerden manyetik alan kaldırılsa bile malzemede çatlak varsa kutuplaşma bir süre devam edebilir. Manyetik alanla enine, elektrik alanla boyuna hatalar tespit edilebilir.

Rahatlıkla akabiliyor.Hatalı malzemede hatanın man. Alana gösterdiği direnç büyük. Üzerinden alternatif akım geçen bir bobin iletken bir malzemeye yaklaştırılırsa bu malzeme içinde girdap alımları endüklenir. Endüklenen girdap akımları ilave bir manyetik alan meydana getirirler. Bu alan ya bizzat onu uyaran bobin veya bir ayrı bobin tarafından detekte olunabilir. Malzeme içinde mevcut kusurlar, geometrik ve metalürjik değişmeler elektriksel iletkenlik ve permeabilitide, dolayısıyla Endüklenen girdap akımlarında lokal değişmelere sebep olurlar. Girdap akımlarındaki bu değişmeler detektör bobin tarafından uygun bir cihaza gönderilir. Okuma cihazı ibreli bir cihaz, scope, kalemli kaydedici, ışıklı veya sesli alarm, sayıcı, otomatik damgalayıcı veya ayırıcı bir cihaz olabilir. Böylece malzemenin elektriksel, manyetik ve geometrik süreksizlikleri endirekt olarak ölçülebilir.

İletken olmayan malzemelere uygulanamaz. Ancak bunun bir istisnası vardır; iletken bir malzeme üzerinde iletken olmayan bir kaplamanın kalınlığı girdap akımları ile ölçülebilmektedir.

4. Ultrasonik Muayene

Merkezi frekans 0,1-15 MHz arasında ve bazen 50 MHz ile, çok kısa ultrasonik darbe-dalgalar malzeme ya da iç sorunları tespit etmek için malzeme canlandırmak için başlatılan olan ultrasonik test olarak.Bu teknik de sık test nesnenin kalınlığını belirler, örneğin pipework korozyon izlemek için kullanılır.

Ancak aynı zamanda ahşap ve kompozit beton, kullanılabilen Ultrasonik test genellikle çelik ve diğer metaller ve alaşımları üzerine, daha az çözünürlük olsa yapılır.Bu olmayan bir form-destructive testing havacılık, otomotiv ve diğer ulaşım sektörleri gibi birçok sektörlerde de kullanılır.

5. Radyografik Muayene

Radyografik Muayene (RT) veya endüstriyel röntgen, bir nondestructive test ediyor gizli kusurları için kısa dalga boyu elektromanyetik radyasyon (yüksek enerji photons) genel yetenek çeşitli malzeme işlemek için kullanarak materyalleri teftiş ve (NDT) yöntemi.

Ya bir X-ray makinesi veya radyoaktif kaynak (IR-192, Co-60 ya da nadir durumlarda Cs-137 in) photons bir kaynak olarak kullanılabilir. Nötron radyolojik test (NR) olarak kullanır radyolojik test bir varyantı olduğunu photons yerine neutrons malzeme işlemek için.Çünkü neutrons kurşun ve çelik ile kolaylıkla ama geçirebiliriz plastik, su ve yağ tarafından durduruldu Bu, X çok farklı şeyler ışınlarından görebilirsiniz.

Radyasyon malzemenin ters taraftan çıkan miktarı beri algılanabilir ve ölçülebilir, radyasyon bu tutar (veya yoğunluğu varyasyonları) kalınlık veya malzemenin kompozisyonu belirlemek için kullanılır.